Genea lespiaultii Corda 1854

Poz. Syst. Pyronemataceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi

Gleba owocnika
Grupa owocników
Podstawa owocnika

 

CECHY MAKROSKOPOWE

Dojrzały owocnik

 

Owocniki kuliste lub owalne, najczęściej regularne, 0,5-1,0 cm średnicy. Kolor powierzchni owocnika ciemnobrązowy do czarnego. Powierzchnia pokryta piramidalnymi, drobnymi brodawkami o nieregularnych kształtach. W okolicach podstawy owocnika można na powierzchni zaobserwować krótkie, rudobrązowe włoski. Włoski grubościenne, septowane, zaostrzone na szczycie. W szczytowej części owocnika zawsze obecne ostiolum – we wczesnym okresie dojrzałości zamknięte. U podstawy owocnika gęsta kępka sznurów grzybniowych. Gleba w postaci fałd o nieregularnym przebiegu. Biała, czasem z czerwonawym odcieniem, z warstwą czarnego lub czerwonawego epitecjum. Brak określonego smaku i zapachu owocnika.

 

CECHY MIKROSKOPOWE

Zarodniki w workach

 

Perydium i epitecjum pseudoparenchymatyczne zbudowane z dużych poligonalnych lub okrągławych, grubościennych komórek o średnicy 20-45 μm. Komórki warstwy zewnętrznej zabarwione na rdzawobrązowo, głębiej hialinowe. Worki cylindryczne z dolną częścią zwężającą się w rodzaj trzonka. Średnia wielkość worków 200-250 x 25-40 μm. Worki zawsze 8-zarodnikowe z zarodnikami ułożonymi w rzędzie – rzadko z kilkoma zarodnikami ułożonymi obok siebie. Parafizy długie, cylindryczne, septowane, obłe na szczycie, 290-300 x 5-9 μm. Zarodniki elipsoidalne o średniej wielkości 27-37 x 23-30 μm, początkowo hialinowe, potem żółtawe. Zarodniki wyraźnie urzeźbione, pokryte płaskimi, obłymi brodawkami o nieregularnych kształtach, do 1,5 μm wysokości.

Perydium
Epitecjum
Parafizy

 

SIEDLISKO

 

 

 

Genea lespiaultii wyrasta w lasach liściastych lub mieszanych. Najczęstszym partnerem mikoryzowym jest Fagus sylvatica lub Corylus avellana. Wszystkie stanowiska zlokalizowano na glebach zawierających znaczne ilości węglanu wapnia. Owocniki wyrastają stosunkowo głęboko, do 3-8 cm pod powierzchnią gleby, najczęściej w niewielkich grupach lub pojedynczo. Dojrzałe owocniki można znaleźć od lipca do listopada.

WYSTĘPOWANIE

 

Genea lespiaultii jest podawana z jednego historycznego stanowiska. Współcześnie zlokalizowana na czterech stanowiskach - wydaje się więc być stosunkowo łatwa do odszukania w warunkach polskich, choć wszystkie gatunki Genea są relatywnie rzadkimi grzybami hypogeicznymi. W krajach Europy uznawana za takson bardzo rzadki.


Wyżyna Krakowsko-Częstochowska DF 66, Babice k. Chrzanowa, Sierpień 2008
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska – DF26, Hutki-Kanki k. Olkusza, Sierpień 2009
Wyżyna Przedborska - DE59, Dobromierz k. Przedborza, Sierpień 2012
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska – DF26, Ogrodzieniec k. Zawiercia, Październik 2019

 

 

UWAGI

Worki z niedojrzałymi zarodnikami

 

Na wszystkich stanowiskach autorskich G. lespiaultii wyrastała w bogatych wielogatunkowych oazach zawsze w towarzystwie innych gatunków Genea oraz innych podziemnych Ascomycota.

Polska nazwa gatunku to genea francuska.